GIDA İLE TEMAS EDEN PLASTİK MADDE VE MALZEMELERDE BİSFENOL A (BPA) VE DİĞER BİSFENOLLER VE TÜREVLERİ

Mart 28, 2024

Avrupa Birliği Komisyonu Gıda ile Temas Eden Plastik Madde ve Malzemelerde Bisfenol A'nın Yasaklanmasına Yönelik Taslak Yayınladı. 

Bisfenol A (BPA) olarak bilinen 4,4'-izopropilidenedifenol (CAS numarası 80-05-7) (FCM 151) maddesi; gıda ile temas eden teneke kutular, konserve kutuları ve kavanoz kapakları gibi metal gıda ambalajlarının iç ve dış yüzeylerine uygulananlar da dahil olmak üzere, vernik ve kaplamaların temelini oluşturan epoksi reçinelerin üretiminde ve ayrıca polikarbonat ve polisülfon gıda depolama ve işleme ekipmanı dahil olmak üzere belirli plastik türlerinde kullanılır. Çeşitli kimyasal özellikleri nedeniyle BPA; gıda ile temas eden bitmiş ürünlerin bir parçasını oluşturan baskı mürekkepleri, yapıştırıcılar, iyon değiştirici reçineler ve kauçuklar gibi diğer malzemelerde de kullanılabilir. BPA; temas ettiği malzeme veya eşyadan gıdaya geçebilir ve bu gıdaları tüketenlerin BPA'ya maruz kalmasına neden olabilir.

BPA'nın gıda ile temas eden plastik malzeme ve eşyaların üretiminde monomer olarak kullanımına 10/2011 sayılı Komisyon Tüzüğü (AB) ile izin verilmiştir. Bu kullanımın yanı sıra gıda ile temas eden vernik ve kaplamalardaki varlığı, Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi’nin ('Otorite') 2015 yılında yayınlanan bir görüşüne dayanarak 2018/2133 sayılı Komisyon Tüzüğü’nde (AB) belirlenen kg gıda başına 0,05 mg BPA (mg/kg) spesifik migrasyon limitine (SML) tabidir. EFSA uzmanları, değerlendirilen tüm yeni bilimsel kanıtlara dayanarak; vücut ağırlığının kilogramı (kg/bw/gün) başına 0,2 nanogram TDI belirlemiş ve önceki geçici seviye olan vücut ağırlığının kilogramı başına 4 mikrogramın yerini almıştır.

Komisyon tarafından 2023 tarihli görüşünde belirlenen TDI ışığında, gıda ile temas eden malzeme ve eşyalardan mevcut SML’den çok küçük miktarlardaki BPA bile bu TDI'nın üzerinde maruziyete yol açabilir. BPA'nın bu kadar düşük seviyelerde göçünü güvenilir ve tutarlı bir şekilde ölçebilen yöntemler mevcut değildir. Bu nedenle, BPA'nın varlığını ve gıdaya geçişini ve ardından tüketicilerin maruziyetini mümkün olan en düşük seviyeye indirmek için; plastikler, vernikler ve kaplamalar, baskı mürekkepleri, yapıştırıcılar, iyon değiştirici reçineler ve kauçuklar dahil olmak üzere kullanılabileceği gıda ile temas eden malzemelerin ve eşyaların üretiminde kullanımı yasaklanmalıdır. Bu Tüzükte belirtilen kurallara ek olarak; 10/2011 sayılı Tüzük (AB), BPA'nın gıda ile temas eden plastik malzeme ve eşyaların üretiminde kullanımına izin verilen maddeler listesinden çıkarılması için görüşmelere başlanmıştır.

Bunun yanı sıra BPA; aynı zamanda bisfenol-A diglisidil eter ('BADGE') (CAS No 1675-54-3) maddesinin ve türevlerinin kimyasal sentezinde öncü madde olarak kullanılır. Bunlar da sıvı epoksi bazlı vernik ve kaplamaların üretiminde kullanılır ve 1895/20057 sayılı Komisyon Tüzüğü (EC) ile kısıtlamalar getirilmiştir. BADGE ve türevleri özellikle şaraplar, biralar, yağlar, süt ürünleri ve tahıl taneleri de dahil olmak üzere gıdaların işlenmesi, depolanması ve taşınmasında kullanılan büyük tanklara ve tipik olarak 250 litrenin üzerinde kapasiteye sahip metal variller gibi hacimce büyük gıda ile temas eden madde ve malzemelerin üretiminde monomer olarak kullanılır. Bu kullanım; gıda ile temas eden malzeme ile temas eden gıdanın miktarı açısından düşük yüzey alanı/hacim oranlarına neden olur ve gıdaya migrasyon çok düşük veya ihmal edilebilir konsantrasyonlarla sonuçlanır. Böylece iyi üretim uygulamalarını takiben, BPA kalıntısı varlığının önlenmesi veya ihmal edilebilir miktarlara indirilmesi mümkün olabileceği için, BADGE bazlı verniklerin ve kaplamaların kullanımının tüketiciler için risk oluşturan BPA'ya maruz kalmaya yol açması Komisyon tarafından beklenmemektedir.

Detaylı bilgi için;

+90 212 496 48 52 ya da foodlab.turkey@intertek.com